Εκεί, άρχισαν σταδιακά να φτιάχνουν τις ζωές τους και τις περιουσίες τους. Στην αρχή βέβαια, αντιμετώπισαν δυσκολίες. Ζούσαν πολλοί μαζί σε μικρά σπίτια, έτρωγαν όλοι μαζί από μια κατσαρόλα φαγητό και βέβαια κοιμούνταν όλοι μαζί, καθώς οι οικονομικές συνθήκες ήταν αρκετά δύσκολες. Η λέξη κλειδί είναι το «μαζί». Μαζί έκαναν τα πάντα. Μαζί εργάζονταν, μαζί έτρωγαν, μαζί διασκέδαζαν, μαζί ζούσαν. Ήταν φυσικά, πολύ έντονη η ανάγκη να διατηρήσουν τους δεσμούς με τη «μητέρα Νάξο», οπότε η διατήρηση και αναπαραγωγή των ηθών και των εθίμων, μέσω των πολιτιστικών και πολιτισμικών τους χαρακτηριστικών, αποτελούσε ουσιαστικό αυτοσκοπό.
Έτσι, σιγά σιγά, άρχισαν να αποκτούν υπόσταση οι όροι «Σύλλογος» και «καφενείο». Δυο όροι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την ιδιοσυγκρασία του Γαλατσιώτη Ναξιώτη. Δυο όροι που ακόμη και σήμερα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς του. Στο καφενείο θα πάει ο συνταξιούχος το πρωί και θα συζητήσει τα νέα από το Νησί, τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, τα αθλητικά και καθώς περνάει η μέρα, θα έρθει και ο εργαζόμενος το απόγευμα να ξεσκάσει και ο πιο νέος να παίξει κανένα τάβλι ή καμιά πρέφα με τους υπόλοιπους.
Ξεχωριστή αναφορά και μνεία όμως, θα πρέπει να γίνει για τους Ναξιακούς Πολιτιστικούς Συλλόγους. Τους φορείς αυτούς που διατηρούν με θέρμη και ανιδιοτέλεια, τα έντονα πολιτιστικά στοιχεία που πηγάζουν από το νησί της Αριάδνης. Ένα νησί, που είναι ξακουστό σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο, για την παράδοση και λαογραφία του, που σχετίζεται με τις Τέχνες και τα Γράμματα. Δε θα μπορούσε λοιπόν, να μην υπάρξει επιγονική συνέχεια και στη «νέα Γη». Πολυάριθμοι πολιτιστικοί Σύλλογοι Ναξιωτών, κρατούν άσβεστο το πάθος για τη στιχουργία και τη μουσική, για το χορό, τις Τέχνες και τα κάθε λογής ήθη και έθιμα, πηγαίνοντας κόντρα σε μια περίοδο οικονομικής και ηθικής κρίσης, που αποχαυνώνει το πνεύμα και τη συνείδηση.
Η Ναξιακή παράδοση ζει και αναπαράγεται, δίνοντας πολιτιστική ανάσα στην πόλη του Γαλατσίου και αυτό οφείλεται στους πολιτιστικούς συλλόγους που με αγάπη και ανιδιοτέλεια αποτελούν «πνευματικό φάρο» για τον κάθε λογής Γαλατσιώτη, που θέλει να ασχοληθεί με την έννοια «παράδοση». Απολλωνιάτες, Κυνιδαριώτες, Εγγαρίτες, Δανακιώτες, Κωμιακίτες, Σκαδιώτες, Μεσώτες, Σαγκριώτες, Κορωνιδιάτες, Απεραθίτες καθώς και Φιλωτίτες και Ναξιώτες από την ευρύτερη πεδινή Νάξο (που μπορεί να μη στεγάζονται στο Γαλάτσι αλλά παίζουν σημαντικότατο ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης), ζουν και αναπνέουν καθημερινά για να μαζευτούν και να συζητήσουν, τραγουδήσουν και χορέψουν στο Σύλλογό τους, τον πολιτιστικό τους «ώμο», που θα ακουμπήσουν στους χαλεπούς καιρούς της σημερινής κρίσης. Ψάξτε τους, βρείτε τους και πιστέψτε με, θα έρθετε σε επαφή με την έννοια παράδοση, σε ένα πιο «μυσταγωγικό» και «γήινο» επίπεδο…
Γαλάτσι και Νάξος λοιπόν. Δυο έννοιες, άρρηκτα συνδεδεμένες που συμβιώνουν για πάνω από εκατό χρόνια, σε μια μεταβαλλόμενη πραγματικότητα που αναδύεται διαρκώς στις γειτονιές των Τουρκοβουνίων, της Λαμπρινής και της πόλης ευρύτερα…
Μην τους ψάξετε, τους ξέρετε ήδη. Κάπου θα σας έχουν φιλοξενήσει. Κάπου θα σας έχουν κεράσει. Κάπου θα σας έχουν χορέψει. Κάπου θα σας έχουν υπερηφανευθεί για τον Τόπο τους. Άλλωστε όταν είναι στην Αθήνα λένε ότι κατάγονται από τη Νάξο, κι όταν είναι στη Νάξο, λένε ότι κατάγονται απ’ το Γαλάτσι.
Αυτοί είναι οι Ν/άξιοι Γαλατσιώτες. Ο ορισμός της ενότητας των αντιθέτων….
Εις το επανιδείν.
Αντώνης Σταυριανός
Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ